کربلا – به گزارش خبرنگار اعزامی پایگاه خبری رادیو کوهنورد ؛ انسان مسلمانی است که از وحی الهام می گیرد و پیوند خود را با عالم ملکوت پاس می دارد ، از تخریب طبیعت دوری می کند و نگهبانی از طبیعت را وظیفه خود می شمارد.
امام علی (ع) این وظیفه مهم و خطیر را گوشزد می کند و می فرماید : « خدا را پرهیزکار باشید و در حق شهرهای او و بندگان ، حتی در مورد سرزمین ها و چهارپایان مسئول هستید | هرروز ، روز طبیعت است و این روز را با به رسم اخلاق ، با او مهربان باشیم و روزمان را با مهربانی با او سپری کنیم
آدمی در آغاز زندگی ، موجودی تابع طبیعت بوده و برای زیستن خود به سخاوت آن نیاز داشته است . همچنین از قدرت طبیعت به هنگام وقوع طوفان ، طغیان آب و فوران آتشفشان و حوادثی مانند آن ، ترس و وحشت داشته است . انسان خود را ناچار دید تا برای استفاده بهتر و بیشتر از مواهب طبیعی و نیز حفاظت از خود در برابر محیط ، بر دامنه اطلاعات خویش بیافزاید .
بدین ترتیب آموخت که حیوانات را اهلی کند ، از گیاهان بهتر استفاده کند و پناهگاه های محکم تری برای خود بسازد . به مرور زمان در طبیعت نفوذ و دخالت کرد ، اقلیم مناطق را دگرگون ساخت ، رودها و حتی دریاچه های مصنوعی به وجود آورد و با دخالت هایش ، تعادل طبیعت را بر هم زد و باعث بی نظمی و نابسامانی در آن شد .
بشر به موازات این اقدامات ، متوجه خساراتی جبران ناپذیر شد که به محیط زیست این کره خاکی وارد ساخته است و این آگاهی به تدریج افزایش یافت . در پاره ای از کشورهای جهان مانند ایتالیا ، یونان و فرانسه قدمت انجام بعضی از اقدامات زیست محیطی به قرن ها قبل برمی گردد ، اما در سطح جهان چنین نبوده است و مهمترین اقداماتی که در این زمینه انجام گرفته مربوط به قرن بیستم است.
در سال ۱۹۰۹ کمیته مشترک بین المللی بر اساس معاهده ی آب های مرزی میان آمریکا و کانادا تشکیل شد . این کمیته به عنوان یکی از اولین کمیسیون های بین المللی ، مسئول کنترل امور آلودگی آب شیرین شناخته شده است. ضرورت تشکیل چنین کمیته ای به این دلیل بود که اصولا مشکلات ناشی از آلودگی رودخانه ای بین المللی و دریا ها تنها از راه اقدامات ملی و داخلی برطرف نمی شود و به همکاری دیگر کشورهای ذی نفع نیز ، نیاز دارد.
در خاتمه جنگ جهانی دوم اقداماتی صورت گرفت که بسیاری آن را فقط در چارچوب مسائل نظامی مورد توجه قرار دادند. این اقدامات مانند تشکیل دادگاه نظامی نورنبرگ ، تنها امور نظامی را مد نظر قرار نداده ، بلکه ابعادی از انهدام و تخریب محیط زیست نیز در لوای جرایم جنگی مورد بررسی قرار داده است.
تعدادی از متهمان به اتهامی مانند روش به کارگیری زمین های سوخته ، که در عقب نشینی نیروهای آلمان از شوروی سابق ، بالکان و نروژ به اجرا درآمد ، مورد محاکمه قرار گرفتند . اما در کشور ما ، حمایت از محیط زیست و سالم نگه داشتن آن موضوعی است که از دیرباز مورد توجه بوده است .
در روزگاران کهن ، متأثر از افکار دینی ، توجه خاصی در این باره وجود داشته است و با ظهور مکتب نورانی اسلام بر میزان و چگونگی این حمایت نیز افزوده شد .
قرآن کریم ، تجاوز به حریم طبیعت و ضایع ساختن و تخریب منابع زیستی را اعتداء دانسته است چنانکه می‌فرماید « ضایع مکنید منابع پاکیزه‌ای که خداوند در اختیار شما قرار داده است و تجاوز نکنید از حدود خویش ، چرا که متجاوزین مشمول محبت خداوند نخواهند بود » (سوره مائده / آیه ۸۶)
برخی از محققان از این آیه شریفه نتیجه گرفته اند که از نظر قرآن بشری که از طریق فساد و تباهی و تجاوز از حدود و مرزها ، پیمان الهی را بشکند و رابطه با خدا را از هم بگسلد و تعادل میان محیط با محاط را برهم زند از شمول رحمت ، محبت و رأفت الهی دور می‌گردد (محقق داماد ، ۱۳۷۱، ص ۲۷۹)
قرآن کریم ضمن شناسایی حق بهره‌مندی از ارزاق نهفته در زمین از سرکشی در بهره‌وری از آن نهی نموده است
«کُلُوا مِنْ طَیِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاکُمْ وَ لا تَطْغَوْا فِیهِ فَیَحِلَّ عَلَیْکُمْ غَضَبِی وَ مَنْ یَحْلِلْ عَلَیْهِ غَضَبِی فَقَدْ هَوَی» (طه/ ۸۱)
براساس آیات و روایات ، انسان در مقابل همه چیز مسئول است به موجب این احکام انسان موظف به عمران و آبادانی زمین و حفظ حقوق سایر موجودات است
از سوی دیگر ، قرآن کریم در بسیاری از آیات ، انسان ها را به مطالعه طبیعت وعناصر آن فراخوانده است . همچنین بسیاری از سوره های قرآن کریم به نام یکی از عناصر طبیعت خوانده می شود ، مانند سور شریفه بقره ، رعد ، نحل ، نور ، عنکبوت ، نجم ، فجر ، شمس ، حدید ، لیل ، قمر ، تین ، ناس و…
با در نظر رفتن این نکته که به حکم قرآن کریم همه چیز در جهان آفرینش بر پایه ی نظم و عدالت استوار است و هر چیزی به اندازه لازم آفریده شده است ، ( سوره قمر / آیه ۴۹ ) این نتیجه به دست می آید که نابسامانی های موجود در طبیعت و آلودگی های زیست محیطی ناشی از بهره وری نادرست از طبیعت و منابع آن است
اسلام بین انسان و محیط زیست ، جدایی قائل نیست و آنها را مکمل یکدیگر می داند ، از این رو دین اسلام کامل ترین سفارشات را برای حفاظت از محیط زیست دارد و تمامی جنبه های انسانی را در ارتباطی هماهنگ و موزون با مسیر الهی ، در قرآن کریم به تصویر کشیده است
از پیامبر اکرم (ص) روایت شده است که : « تحفظوا من الارض فإنها أمکم » یعنی از زمین حفاظت کنید به درستی که زمین مادر شماست . همچنین اسلام برای نظافت و بهداشت اهمیت فوق العاده ای قائل است و آن را از نشانه های ایمان می داند .
در واقع اگر اسلام بر حمایت عناصر اساسی در محیط زیست و حفاظت آنها تاکید دارد به خاطر خیر انسان و تأمین ضروریات و حاجت های انسان ، چه نسل حاضر و چه نسل های آینده می باشد .
آیات قرآن کریم
«… هُوَ أَنشَأکُم مِّنَ الأرضِ وَ استَعمَرکُم فِیهَا…»؛ (هود، ۶۱) خداوند شما را از زمین خلق کرد و شما را مأمور آبادانی آن نمود
«… وَ یُفسِدُونَ فِی الأرضِ أولَئِکَ هُمُ الخاسِرُونَ»(بقره ، ۲۷) و آنان که در زمین فساد می کنند از زیان کارانند
«… وَ لا تُسرِفُوا إنَّهُ لا یُحِبُّ المُسرِفِینَ» ؛ (انعام ، ۱۴۱) اسراف نکنید که خداوند اسراف گران را دوست ندارد
«… یَومَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخبَارَهَا بِأنَّ رَبَّکَ أَوحَی لَهَا» ؛ (زلزال ، ۴ و۵) یعنی روز قیامت زمین از اخبار خود سخن می گوید به آنچه که خداوند به آن وحی نموده است. همانگونه که مشاهده می گردد زمین عنصری با شعور تلقی شده است که گنجینه اسرار الهی است
«… یَومَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخبَارَهَا بِأنَّ رَبَّکَ أَوحَی لَهَا» ؛ یعنی روز قیامت زمین از اخبار خود سخن می گوید به آنچه که خداوند به آن وحی نموده است. همانگونه که مشاهده می گردد زمین عنصری با شعور تلقی شده است که گنجینه اسرار الهی است
«… وَ إِذا تَوَلَّى سَعى فِی الْأَرْضِ لِیُفْسِدَ فِیها وَ یُهْلِکَ الْحَرْثَ وَ النَّسْلَ وَ اللَّهُ لا یُحِبُّ الْفَسادَ؛ ( ۲۰۵ سوره ی بقره ) زمانی که ظالمان بر زمین مستولی گردند، تلاش در هلاکت نسب و مزارع می کنند و خداوند فساد را دوست ندارد »
«… وَیُفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ أُولَئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ؛… و در زمین به فساد مىپردازند آنانند که زیانکارانند» پس هر کسی که در زمین فساد می‌کند و ضرر می‌زند، خودش زیانکار خواهد شد. ( ۲۷ سوره بقره )
کد خبر : ۹۵۶۴۵۹۴
خبرنگار و عکاس : یاسین خلیل آبادی / ۹۸۰۸۱۲۳
[ngg src=”galleries” ids=”139″ display=”basic_thumbnail” thumbnail_crop=”0″]
فرم تماس