به گزارش خبرنگار پایگاه خبری رادیو کوهنورد با توجه به اهمیت تدوین لایحه سازمان نظام روزنامه نگاری، پیش‌نویس این لایحه که در فروردین ماه سال ۱۳۹۷ برای دریافت نظرات کارشناسی اهالی رسانه، منتشر و در پنجم مردادماه ۱۴۰۱، دولت پس از بررسی این لایحه در کمیسیون های اجتماعی، فرهنگی، امنیت ملی، قضائی، حقوقی، اقتصادی و بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، این طرح را تقدیم مجلس کرد تا در نوبت دستور قرار گیرد.
حسین انتظامی معاون مطبوعاتی سابق وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره تاسیس این سازمان گفت: تدوین قوانین و مقررات مناسب برای رسانه‌ها به نحوی که نشانگر رویکرد و سیاست دولت باشد، بر وظیفه‌مندی و تکلیف ساختارهای مرتبط با دولت افزوده است.
تکالیف دولت در عمل به دو لایحه منجر شد که: اصلاح قانون مطبوعات و قانون تاسیس سازمان نظام رسانه‌ای که اولی به رابطه سه ضلعی حاکمیت، مردم، رسانه‌ها می‌پردازد و دومی به رابطه فعالان رسانه ای و روزنامه نگاران اعم از حقوق و تکالیف متقابل فعالان رسانه ای و روزنامه نگاران با دولت و مدیران رسانه‌های متبوع و حتی با خودشان می پردازد
لایحه اول با رویکردی افتراقی، مانع از تسری سایر قوانین مجازات محور بر امر خطیر رسانه می‌شود و به جز پنج عنوان مجرمانه، سایر امور را تخلف می‌شمارد که توسط کمیسیون رسانه‌ها با شکل مدنی‌تر و جامع‌تر از سوی هیات نظارت بر مطبوعات رسیدگی می‌شود تا مانع از رواج پدیده توقیف شود.
دوم هدف از این لایحه آن است که با ایجاد نظام تجربه شده در سایر حوزه‌های حرفه‌ای کشور همانند سازمان نظام مهندسی، رسیدگی به تخلفات حرفه ای فعالان رسانه ای و روزنامه نگاران را به خودشان واسپارد؛ مدلی که در شورای مطبوعات در سایر کشورها به شکل دادگاه‌های وجدانی درون صنفی، پذیرفته شده است و حتی در برخی از کشورها به قانون در آمده است.
سازمان نظام رسانه‌ای یک سازمان حرفه‌ای است و با تشکل‌های صنفی تفاوت بسیاری دارد. این لایحه با توجه به الزاماتی که گفته شد از سال ۱۳۹۲ تاکنون، مراحل متعددی را پشت سرگذاشته است تا در مردادماه ۱۴۰۱ تقدیم مجلس گردید.
در چندین مرحله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کمیسیون فرهنگی دولت و کمیسیون فرعی آن در جلسات متعددی به بحث و گفتگو پرداختند و دو نوبت نیز با نظر خواهی عام اهالی رسانه کشور و مشارکت تمامی همکاران رسانه‌ای، اشکالات مبنایی مرتفع و بازنویسی شد.
متن هر دو پیش‌نویس در فروردین ماه ۱۳۹۷ در معرض همگان بویژه همکاران رسانه‌ای کشور قرار گرفت تا نظرات خود را متکی بر تجربه جمعی ارائه و مسوولانه در تعیین سرنوشت خویش مشارکت کنند.
خوشبختانه با زیرساخت‌هایی که در انتخابات الکترونیک فراهم شده است و در انتخابات سراسری خانه‌های مطبوعات، نماینده مدیران مسئول در هیات نظارت و سایر موارد، کارآیی و جامعیت خود را نشان داده، سازمان نظام روزنامه نگاری جمهوری اسلامی ایران می تواند تکمیل کننده همه این موارد باشد
همچنین نخستین نشست تخصصی «بررسی پیش‌نویس لایحه سازمان نظام روزنامه‌نگاری» در روز دوشنبه ۲۰ فروردین ماه ۱۳۹۷ با حضور محمد سلطانی‌فر معاون مطبوعاتی وقت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حمید ضیایی‌پرور مدیر وقت دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها، مهدی محسنیان‌راد استاد ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع)، باقر انصاری استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی، امیرعباس فتاح‌زاده مدیرمسئول روزنامه سپید و هفته‌نامه رسانه، محمدرضا راه‌چمنی صاحب امتیاز روزنامه اسرار، شهره ماهی‌صفت روزنامه‌نگار، سیدمحسن بنیهاشمی عضو هیئت علمی مدیریت رسانه دانشگاه صدا و سیما و مهدی اسلامی، مشاور وقت کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، در دفتر مطالعات برنامه‌ریزی رسانه‌ها برگزار و مورد نقد و بررسی قرار گرفت که بر اصلاح واژه سازمان نظام روزنامه‌نگاری کشور و دفاع از حقوق فعالان رسانه ای و روزنامه‌نگاران تاکید و به مبهم و نامفهوم بودن بسیاری از مفاهیم و اصطلاحات مورد استفاده در لایحه انتقاد شد.
یکی دیگر از نکات مهمی که در این نشست مورد توجه قرار گرفت لزوم توجه به روزنامه‌نگاری به عنوان یک حرفه و مرزبندی این لایحه و قوانین بود و در مهم‌ترین بخش این نشست تفکیک سازمان نظام رسانه‌ای از تشکل‌های صنفی بسیار مهم خوانده شد و بر اهمیت تشکیل نظام رسانه‌ای تاکید شد.
در این جلسه سیدمحسن بنی هاشمی، استاد دانشگاه صدا و سیما عضو هیئت علمی مدیریت رسانه دانشگاه صدا و سیما با بیان اینکه مفاهیم پیش‌نویس لایحه به روشنی تعریف نشده است، گفت: ممکن است پیش‌نویس لایحه تاسیس سازمان نظام روزنامه‌نگاری به همین شکل و با این ابهامات و نواقص تصویب و وارد ساختار نظام رسانه‌ای شود اما امکان دارد در عمل جواب ندهد اما این مسئله دلیلی بر عدم تاسیس این سازمان نخواهد بود زیرا اصناف و گروه‌های تخصصی نیاز به حمایت دارند، بنابراین وجود سازمان‌های حمایت‌کننده ضروری است.
وی در این جلسه که در ۲۰ فروردین ماه ۱۳۹۷ برگزار شد، اظهار کرد: پیش‌نویس لایحه سازمان نظام روزنامه‌نگاری جای کار بسیاری دارد تا به سطحی که مورد نیاز کشور است، برسد. نواقص و نقاط ضعف و ابهام‌های زیادی در ابعاد مختلف این لایحه وجود دارد که نباید از آنها چشم‌پوشی کرد.
عضو هیئت علمی مدیریت رسانه دانشگاه صدا و سیما، نقایص ساختاری پیش‌نویس لایحه سازمان نظام روزنامه‌نگاری را اشکال در شکل‌بندی، ترکیب‌بندی، ترتیب ماده‌ها، اتصالات بند‌‌ها و ماده‌ها دانست و گفت: ابهام‌های این پیش‌نویس نیز قابل توجه است، مثلا ابهام در مفهوم‌های حمایت قانون و تصویب و پشتیبانی قانون که مشخص نیست منظور کدام قانون و چه شکلی از قانون است.
بنیهاشمی از جمله نقایص دیگر این لایحه را نقایص ویرایشی و نگارشی عنوان کرد و گفت: اگر اصلاح‌ها و رفت و برگشت‌های این لایحه زیاد هم بوده باشد، کافی نبوده است.
رئیس اسبق دانشکده ارتباطات دانشگاه صدا و سیما با بیان اینکه در پیش‌نویس لایحه بسیاری از نهادها دیده نشده‌اند، در ادامه گفت: سازمان نظام روزنامه‌نگاری قابل مقایسه با سازمان نظام پزشکی یا سازمان نظام مهندسی نیست؛ چرا که هر کدام از این سازمان‌ها با توجه به تخصص خود اقتضائات خاص خودشان را می‌طلبند.
این استاد دانشگاه که سابقه سردبیری بخش‌های خبری صدا و سیما را در کارنامه خود دارد در ادامه گفت: با توجه به اینکه سازمان نظام روزنامه‌نگاری علاوه بر کار در حوزه تخصصی رسانه با حوزه‌های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی هم سروکار دارد و پراکندگی و گستره عرصه روزنامه‌نگاری و خبرنگاری زیاد است، اگر بخواهیم چنین سازمانی را راه اندازی کنیم باید وجوه مختلف را در نظر بگیریم.
این فعال رسانه‌ای ساختار لایحه سازمان نظام روزنامه‌نگاری را کاملا آزاد دانست و تشریح کرد: سازمان نظام روزنامه‌نگاری برای فراهم کردن آزادی مطبوعات، احقاق حقوق مخاطبان و مواردی از این دست شکل خواهد گرفت اما تمرکز آن بر وزارت فرهنگ و ارشاداسلامی است.
نویسنده طرح جامع اتاق خبر به مثابه اتاق فکر در ادامه گفت: بسیاری از نهادهایی که مدعی روزنامه‌نگاری و خبرنگاری هستند در این لایحه نه دیده شده‌اند و نه اتصال لایحه با آنها تعریف شده است.
بنیهاشمی راجع به ابهام‌های موجود در متن پیش‌نویس این لایحه گفت: بسیاری از موارد باید روشن شود، مثلا غیردولتی بودن اگر به معنی پرهیز از سیاست‌زدگی و حزب‌گرایی باشد، فوق العاده است اما اگر به معنی پشت سر گذاشتن یک سری حوزه‌های است که می‌تواند آسیب‌زا باشد باید توضیح داده شود.
سیدمحسن بنیهاشمی، عضو هیئت علمی مدیریت رسانه دانشگاه صدا و سیما در پایان به یکی دیگر از ابهامات پیش‌نویس لایحه سازمان نظام روزنامه‌نگاری اشاره کرد و گفت: تقریباً اسناد بالادستی در این لایحه توضیح داده نشده است؛ مثلا گفته نشده که اگر احیانا موضوع تخلفی که این سازمان خود را موظف به رسیدگی از آن می‌داند امنیتی باشد باید چگونه و با چه ساز و کاری به آن رسیدگی شود.
لایحه تاسیس سازمان نظام روزنامه نگاری جمهوری اسلامی ایران
نظر تخصصی کمیسیون فرهنگی و سایر کمیسیون های مربوطه مجلس شورای اسلامی
در خصوص تاسیس سازمان نظام روزنامه نگاری جمهوری اسلامی ایران – تایپ شده
نظر تخصصی کمیسیون فرهنگی و سایر کمیسیون های مربوطه مجلس شورای اسلامی
در خصوص تاسیس سازمان نظام روزنامه نگاری جمهوری اسلامی ایران – دست نویس
نظر کارشناسان رسانه ای در مورد لایحه تاسیس سازمان نظام روزنامه نگاری جمهوری اسلامی ایران
خبرنگار : امیرحسین رحیمی / ۹۵۰۵۱۰۲
اخبار مرتبط:
فرم تماس